کاخ اردشیر بابکان که به کاخ اردشیر نیز معروف است از اولین نمونه های معماری ایرانی است که در آن از گنبد استفاده شده است. یونسکو در سال 2018 کاخ اردشیر را به عنوان میراث جهانی ثبت کرده است. کاخ اردشیر بابکان از مهمترین بناهای تاریخی مربوط به دوران ساسانیان است.
رودخانه ای که از قسمت شرقی کاخ می گذرد و همچنین وجود یک چشمه طبیعی در قسمت شمالی، باعث ایجاد دریاچه ای کوچک و رویش گیاهان متعدد در اطراف این کاخ شده است. همچنین یک آتشکده کوچک نیز در نزدیکی کاخ وجود دارد که در مراسم ها و تجمع های خاص مورد استفاده قرار می گیرد. پس از مرگ اردشیر، معماران قرن ها از مدل دایره ای و گنبد شکل این سازه به طور گسترده استفاده و آن را تکرار کردند. این کاخ با داشتن اتاق هایی گنبدی شکل، سمبل مهارت های هنری و معماری ایرانیان است. کاخ اردشیر در 3 کیلومتری فیروز آباد در استان فارس واقع شده است.
با خانه های تاریخی شهر کاشان آشنا شوید.
کاخ اردشیر یا معبد آتش
اردشیر بابکان، بنیانگذار سلسله ساسانیان، دستور ساخت این بنای تاریخی را در قرن سوم صادر کرد. این بنا با نام های کاخ اردشیر بابکان، معبد آتش بزرگ و آتشکده فیروزآباد شناخته می شود. برخی از باستان شناسان ایرانی به دو دلیل معتقد اند که این بنا از مهمترین معابد آتش زرتشتیان بوده است:
- شکل فعلی این بنای تاریخی شباهتی به کاخ ندارد.
- در آن زمان دین زرتشت پیروان زیادی در بین مردم در این منطقه داشته است و احتمالا آن ها از این بنا به عنوان آتشکده و مکانی برای مراسم آیینی زرتشت استفاده می کردند.
بر اساس منابع تاریخی، شهر فیروز آباد پیش از این به عنوان شهر گور شناخته می شد. گفته می شود که هنگام حمله اسکندر به ایران، او رودخانه ای که در سمت شرق این شهر قرار دارد را با شکستن سد به سمت شهر هدایت کرده و با این کار باعث تخریب این شهر شده است. پس از گذشت قرن ها، اردشیر بابکان با تخلیه آبی که در این شهر جمع شده بود، شهری جدید بنا کرد. به همین دلیل مردم محلی این شهر را اردشیر خوره نیز می نامند.